Renovatie Onze Lieve Heer op Solder
“Van Schaik heeft absoluut de hoogste kwaliteit geleverd”
De 17e eeuwse huiskerk Onze Lieve Heer op Solder is na het Rijksmuseum het oudste museum van Amsterdam. Jaarlijks komen er 100.000 bezoekers. Het monument dreigde te bezwijken onder deze grote aantallen. In 2015 werd het daarom ingrijpend uitgebreid. Een complexe opdracht die werd uitgevoerd door Bouwbedrijf Van Schaik, in samenwerking met Bouwadvies Strackee, Van Halteren Infra en P. van ’t Woud Funderingstechnieken. Architect Felix Claus tekende voor het ontwerp.
Nieuw pand met entree
Om het monument te ontzien, werd gekozen voor uitbreiding met een extra gebouw op de Oudezijds Voorburgwal 38. In dit buurpand kwam de nieuwe entree. Dit pand werd gesloopt, waarna we het nieuwe pand bouwden. Van binnen is het modern, van buiten lijkt het ouder. Dat komt omdat voor de gevels de oorspronkelijke stenen zijn hergebruikt. Judikje Kiers, destijds directeur van het museum: “De minimalistische architectuur geeft een mooi contrast met het monument; daar zie je juist donkere hoekjes, nisjes, oud hout en tegeltjes en die tegenstelling maakt de ervaring voor de bezoekers extra intens.”
Een ondergrondse doorgang die verbindt
Via een ondergrondse passage komen de bezoekers naar het oude pand. Het realiseren van deze kelder was een hele operatie in dit oude stadsdeel met hoog waterpeil. Vooral ook omdat er absoluut geen schade mocht ontstaan aan het monument. Dit laatste bleek de grootste uitdaging. Dat vond ik het spannendst”, blikt Kiers terug. “Beschadigt het monument niet, komen we geen gekke dingen tegen, iets wat we echt niet kunnen oplossen. Maar het ging allemaal heel goed. Ik kwam graag kijken, bijvoorbeeld toen de gigantische damwandenmachine midden in de nacht op de bouwplaats werd geïnstalleerd. Met ’alle betrokkenen hebben we echt iets heel goeds gemaakt.”
Nieuwe fundering
De fundering onder het museum werd gerenoveerd. Onder de vloer werd een nieuwe fundering geplaatst: 34 palen met een lengte van 6 meter. Deze palen vormen samen een damwand. Dit gebeurde in nauwe samenwerking met de constructeurs van Strackee. “De constructie was heel ingewikkeld, op de grens van wat technisch haalbaar is”, aldus Adri Verhoef van Strackee. “We zaagden letterlijk de poten onder het museum vandaan terwijl de bezoekers door het museum liepen. Daarbij mocht geen enkel scheurtje ontstaan, want de museumcollectie, dat is het gebouw zelf en dat maakte het project zeer complex. Bovendien wilden we technisch het maximale behalen binnen het gegeven budget en de mogelijkheden op deze bouwlocatie.”
Niets dan lof
Toen de vergunning er eenmaal was en het bestek op orde, begonnen de bouwwerkzaamheden. Daarover niets dan lof van de museumdirecteur. “Met Van Schaik verliep het uitstekend. We hadden een dagelijks goed contact en er waren korte lijnen. Iedereen legt de lat hoog en dat is bij deze minimalistische architectuur heel belang rijk. De uitvoering moet strak, goed en heel zorgvuldig worden gedaan. Van Schaik heeft absoluut de hoogste kwaliteit geleverd.”
Geen dag dicht
Omdat het museum al die tijd open bleef, was het ook belangrijk dat de bezoekers geen overlast hadden. “We zijn geen dag dicht geweest”, vertelt Kiers. “In 2015 was het aantal bezoekers zelfs hoger dan ooit. En omdat we de bezoekers goed informeerden, wisten ze wat ze konden verwachten. De reacties op de werkzaamheden en veranderingen waren over het algemeen heel positief.”
